خودکشی یکی از غیر قابل پیش بینی ترین رفتارها در انسان است. درست است که دلایل متعددی به عنوان خودکشی در نوجوانان عنوان می شود ولی معمولا هیچ یک به تنهایی پیش بینی کننده این رفتار نیست و در نهایت مجموعه ای از عوامل و شرایط است که نوجوانی را به سمت انجام این رفتار سوق می دهد.
عواملی مانند بیماری های خلقی (افسردگی، دوقطبی)، مصرف مواد، رفتارهای ضد اجتماعی، پایین بودن توانایی حل مسایل یا مشکلات در فرد، عدم وجود حمایت کافی در خانواده و اجتماع، توانایی پایین تحمل ناکامی، عدم وجود مهارت های انطباقی در فرد، شرایط بد و نامناسب محیطی و خانوادگی، شرایط اقتصادی پایین، فشار ها و استرس های غیر معمول و خارج از توان فرد از سوی خانواده، مدرسه، جامعه و دوستان… از مهمترین علل افکار و اقدام به خودکشی است.
اما دانستن چند مسئله مهم در این رابطه برای والدین ضروری است:
۱- خودکشی قابل پیش بینی نیست بنا بر این والدین نباید تصور کنند کودک یا نوجوان آنها تامین مالی است و هیچ مشکلی هم ندارد پس این اتفاق در مورد آنها پیش نمی آید.
۲- هر گونه تهدید کلامی یا غیر کلامی مبنی بر انجام این رفتار توسط نوجوان را جدی بگیرید و آن را به حساب تهدید برای بدست آوردن امتیازی یا خواسته ای نگذارید. خودکشی تهدیداش هم جدی است.
۳- از اینکه مستقیما از وی در مورد تمایل به از بین بردن خودش و خودکشی سوال کنید نترسید. پرسش مستقیم در این خصوص احتمال این رفتار را افزایش نمی دهد. نگران نباشید.
۴- در صورت داشتن این افکار یا شک به داشتن این افکار هرگز او را سرزنش، تحقیر و تمسخر نکنید.
۵- در یک محیط همدلانه و حمایتگر به او اجازه صحبت و ابراز عقاید و نظراتش را بدهید.
۶- اگر در کلام و رفتار نوجوان شما شواهد افکار یا اقدام به خودکشی وجود دارد او را تنها نگذارید.
۷- اگر در کلام و رفتار نوجوان شما شواهد افکار یا اقدام به خودکشی وجود دارد ابزار و وسایلی که احتمال آسیب زدن به خود را دارد از دسترس او خارج کنید.
۸- توجه داشته باشید که خودکشی ماهیت مسری دارد و اگر در خانواده، فامیل یا دوستان کسی چنین اقدامی کرده احتمال تکرار توسط افرادی که وی را می شناخته اند وجود دارد.
۹- پیشگیری در این مقوله مهمتر از درمان است. از کودکی با فراهم آوردن یک محیط سالم در خانواده و الگو بودن از جهت رفع و حل منطقی چالش های زندگی به وی آموزش صحیح حل مسئله را بیاموزید.
۱۰- در اسرع وقت با یک روان پزشک کودک و نوجوان قرار ملاقات بگذارید.
